فاصله بین حق و باطل
بسم الله الرحمن الرحیم
خیلی ازانسانها در مواجهه با کسانی که هر حرفی را دنبال میکنند ومیپرورانند، میگویند: مگر تو با چشم خودت دیدی که اینچنین با آب و تاب تعریف میکنی؟ تا با چشم خودت ندیدی نگو و مانند این حرفها
امام حسن مجتبی (علیه السلام) که در آستانه شهادتش (بروایتی) هستیم، میفرماید: «بَیْنَ الْحَقِ وَ الْبَاطِلِ أَرْبَعُ أَصَابِعَ فَمَا رَأَیْتَهُ بِعَیْنِکَ فَهُوَ الْحَقُّ وَ قَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنِکَ بَاطِلًا کَثِیراً» [1]
ترجمه: بین حقّ و باطل به اندازه چهار انگشت فاصله است، آنچه با چشمت بینى حقّ است و چه بسا با گوش خود سخن باطل بسیارى را بشنوى.
غالباً انسان با چشم خود دقیقتر میبیند تا اینکه اعتماد بر شنیدهها و گفتههای دیگران نماید؛ این حدیث، هم همین نکته را اشاره کرده است.
والبته از این حدیث، استفاده نمیشود که چشم اصالت دارد و هر چه انسان با چشمش میبیند، بیبروبرگرد حق باشد، بلکه آنچه را انسان با چشم دیده باید تجزیه و تحلیل کند وگرنه مشکلات دیگری را بوجود میآورد.
ز دست و دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند دل کند یاد
خنجری بسازم نیشش ز فولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد
چنانکه در وصف قوم عاد میخوانیم: ما به آنها [قوم عاد] قدرتى دادیم که به شما ندادیم، و براى آنان گوش و چشم و دل قرار دادیم؛ (اما به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهایشان براى آنان هیچ سودى نداشت، چرا که آیات خدا را انکار مىکردند؛ و سرانجام آنچه را استهزا مىکردند بر آنها وارد شد! [2]
چشم تنها واقعیت ظاهر را میبیند ولی آیا حقیقت را هم میبیند؟
پینوشتها
1ــ الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج1، 268
2ــ آیه 26 احقاف
کلمات کلیدی: دیدن، چشم، حق، شنیدن، گوش، باطل