این حمایت، سرآمد همه حمایتهاست

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از دوستان نکته سنج حرفهایی می زد که برای من قابل تامل بود. می گفت: گاهی مشغول شدن زیاد به اموری، انسان را از امور مهم دیگر باز می دارد. در این دوره و زمان ما آنقدر اموری مثل بیمه با اقسام متنوعش زیاد شده که تکیه انسانها بر اموری مثل حمایتهای خانوادگی و صله رحم کمرنگ شده است.

صد البته که باید اموری مثل بیمه و سایر حمایتهای دولتی باشد، ولی غرق شدن در این امور و تکیه نمودن برآنها، زیاد هم شاید پسندیده نباشد.

بدون شک هیچ نهاد حمایتی نمی تواند جای خانواده و فامیل و دوستان انسان را بگیرد. رفیق ما هم می خواست همین را بگوید.

 بله این هم هست،اگر کسی مثلا بیمه ماشین نداشته باشد و تصادف کند؛ روزگار سختی در انتظار اوست، ولی با این وجود، نقش حمایتی بیمه بیشتر مادیست و نقش حمایتی خانواده، در دو بعد است هم مادی و هم معنوی (جدای از پایبندی به دین، در بحث انتقال تجارب نقش بی بدیلی دارد)

حضرت علی (علیه السلام) در باره نقش خویشاوندان و صله رحم انسان می فرمایند:  «وأکِرم‏ عَشِیرَتَک‏، فإنَّهم‏ جَناحُک‏ الَّذِی‏ به‏ تَطِیر، وأصْلُک الَّذِی إلیه تَصِیر، ویدُک الَّذِی بها تَصولُ، (وهُمُ العُدَّة عِنْد الشِّدَّة)، أکرِم کریمَهم، وعُدْ سَقیمَهم، وأشْرکهم فی أمورهم، وتَیَسَّر عنْد معْسُورِهم» [1]


ترجمه حدیث:  خویشاوندانت را گرامی دار، زیرا آنها پر و بال تو می باشند که با آن پرواز می کنی و ریشه تو هستند که به آنها باز می گردی و دست [نیرومند] تو می باشند که با آن حمله می کنی .

آن حضرت درباره نقش اساسی این کانون گرم در رساندن انسان به هر موفقیتی فرمودند:

«أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ لَا یَسْتَغْنِی‏ الرَّجُلُ‏ وَ إِنْ کَانَ ذَا مَالٍ عَنْ [عَشِیرَتِهِ‏] عِتْرَتِهِ وَ دِفَاعِهِمْ عَنْهُ بِأَیْدِیهِمْ وَ أَلْسِنَتِهِمْ وَ هُمْ أَعْظَمُ النَّاسِ حَیْطَةً مِنْ وَرَائِهِ وَ أَلَمُّهُمْ لِشَعَثِهِ‏  وَ أَعْطَفُهُمْ  عَلَیْهِ عِنْدَ نَازِلَةٍ إِذَا [إِنْ‏] نَزَلَتْ بِهِ» [2]


ترجمه حدیث: ای مردم، انسان هر مقدار که ثروتمند باشد، از خویشاوندان خود بی نیاز نیست که از او با زبان و دست دفاع کنند . خویشاوندان انسان، بزرگترین گروهی هستند که از او حمایت می کنند و اضطراب [و ناراحتی] او را می زدایند، و در هنگام مصیبتها، نسبت به او پرعاطفه ترین مردم می باشند.

امر خوبی که در این سالها بوجود آمده، رواج قرض الحسنه های بین خانواده ها ــ که عمدتا فامیلند ــ است که هم صله رحم در بین خانواده ها را تقویت می کند و هم این نکته را برای ما روشن می سازد که نقش بانکها و موسسه های وام دهنده ــ که بیشتر مادیات جامعه را تامین می کنند ــ به تنهایی کافی نیست و  صله رحم و روح تعاون و دیگر خواهی (امور معنوی) هم باید باشد.

سخن آخر
نقش حمایتی خانواده از افراد، بی بدیل است و نهادهای حمایتی مثل بیمه ها و بانکها ــ با آنکه در جای خود محترمند ــ ولی جای نقش حمایتی خانواده را پر نمی کنند.

باید با فرهنگ سازی مناسب، اولویت صله رحم و نقش حمایتی خانواده را تقویت نموده، و نگذاشت که نقش حمایتی آن در مقایسه با ارگانهایی مثل بیمه ها و بانکها به حاشیه رانده شود.

1ـــــ مکاتیب الأئمة علیهم السلام / ج‏1 / 552 / 140
2ـــــ نهج البلاغة (للصبحی صالح) / 65 / تأدیب الأغنیاء ..... ص : 65


برای مطالعه در مورد رمزهای موفقیت از نگاه امیر المومنین ع ، با توجه به نقش حمایتی خویشاوندان، کلیک کنید