زمان ما که معلمها برای درس خوندن بر دانش آموزان بیشتر سخت می گرفتند؛ برای- اینکه این سختیها زیاد هم ناگوار جلوه نکند می گفتند: چوب معلم گله، هر که نخوره خله، و باز هم می گفتند: برای این چوبش گله که قصد تربیت شاگردان را دارد.
مربی یعنی کسی که تربیت می کند و این تربیت معلم و مربی، فراتر از قضیه درس و مشق است، البته مربی بودن شاید از هر معلمی بر نیاید.
مربی بدنبال ادای زکات علم
حضرت علی (علیه السلام) که بعد از پیامبر اسلام، مربی جامعه بشری بود؛ می فرماید: «زَکاةُ العِلمِ بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ وَإجهادُ النَّفسِ فِى العَمَلِ بِهِ؛[1] زکات دانش، آموزش به کسانى که شایسته آنند و کوشش در عمل به آن است».
همانگونه که در پرداخت زکات مال، باید مستحق بودن کمک شونده را در نظر گرفت؛ در زکات علم هم باید شایسته بودن علم آموزان را در نظر گرفت، نکته ای که در حدیث هم به آن اشاره شده است.
البته همه کسانی که سر کلاس می آیند به یک نحوی در پی علم و دانشند ولی بعضی ها حقیقتا دنبال دانش ورزی و پیشرفت در علم هستند، طبعا یک مربی با تجربه اینها را بیشتر تشویق می کند، اینها را بیشتر رهنمایی می نماید و... ، شاید مستحق بودن اهل علم و دانش، اشاره به همین موضوع داشته باشد.
چه کسانی که استعدادشان بخاطر راهنمایی و تشویق یک معلم بارور شده و به مراتب مطلوبی رسیدند و چه کسانی که استعداد خوبی داشتند ولی با عدم داشتن یک معلم و مربی کارآزموده، استعدادشان هدر رفته است.
سخن آخر
طبق آموزه های اسلامی، تعلیم علم و دانش به دیگران، زکات علم شمرده می شود، این زکات علم، فراتر از درس و مشق است و حوزه ی تربیت صحیح را در برمی گیرد.
چه کسانی که علم و دانش آنها بخاطر عدم تربیت صحیح (مطابق موازین اسلامی) به هدر رفته و انتظارات آنها را برآورده نکرده است.
پی نوشتها
1ــ غرر الحکم و درر الکلم،ص
391
برای مطالعه در مورد ارزش علم ودانش در اسلام، اینجا را کلیک کنید
