فاصله بین حق و باطل

بسم الله الرحمن الرحیم

خیلی ازانسان‌ها در مواجهه با کسانی که هر حرفی را دنبال می‌کنند ومی‌پرورانند، می‌گویند: مگر تو با چشم خودت دیدی که اینچنین با آب و تاب تعریف می‌کنی؟ تا با چشم خودت ندیدی نگو و مانند این حرفها


امام حسن مجتبی (علیه السلام) که در آستانه شهادتش (بروایتی) هستیم، می‌فرماید: «بَیْنَ‏ الْحَقِ‏ وَ الْبَاطِلِ‏ أَرْبَعُ‏ أَصَابِعَ‏ فَمَا رَأَیْتَهُ بِعَیْنِکَ فَهُوَ الْحَقُّ وَ قَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنِکَ بَاطِلًا کَثِیراً» [1]

ترجمه: بین حقّ و باطل به اندازه چهار انگشت فاصله است، آنچه با چشمت بینى حقّ است و چه بسا با گوش خود سخن باطل بسیارى را بشنوى.

غالباً انسان با چشم خود دقیق‌تر می‌بیند تا اینکه اعتماد بر شنیده‌ها و گفته‌های دیگران نماید؛ این حدیث، هم همین نکته را اشاره کرده است.

 والبته از این حدیث، استفاده نمی‌شود که چشم اصالت دارد و هر چه انسان با چشمش می‌بیند، بی‌بروبرگرد حق باشد، بلکه آنچه را انسان با چشم دیده باید تجزیه و تحلیل کند وگرنه مشکلات دیگری را بوجود می‌آورد.

ز دست و دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند دل کند یاد
خنجری بسازم نیشش ز فولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

چنانکه در وصف قوم عاد می‌خوانیم: ما به آنها [قوم عاد] قدرتى دادیم که به شما ندادیم، و براى آنان گوش و چشم و دل قرار دادیم؛ (اما به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهایشان براى آنان هیچ سودى نداشت، چرا که آیات خدا را انکار مى‏‌کردند؛ و سرانجام آنچه را استهزا مى‏کردند بر آنها وارد شد! [2]

چشم تنها واقعیت ظاهر را می‌بیند ولی آیا حقیقت را هم می‌بیند؟
 


پی‌نوشتها
1ــ الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج‏1، 268
2ــ آیه 26 احقاف


کلمات کلیدی: دیدن، چشم، حق، شنیدن، گوش، باطل