توجیه این گناه، هرگز

بسم الله الرحمن الرحیم.

سالیان دور یک روزنامه ای را می خواندم که در مورد ربا و مسائل پیرامون آن بحث کرده بود، و نوشته بود که اگر جلو اینگونه کارها (و هر کار بدی) بموقع گرفته نشود؛ باعث رواج اینگونه کارها می شود. سپس روزنامه اشاره کرده بود که در دوره قبل از انقلاب، عده ای از رباخواران  ــ بر اثر مساعد بودن کار غیر مشروعشان ــ ادعا کرده بودند که ما را هم قانونی و دارای صنف کاری اعلام نمایید.
استدلال کسانی که طرفدار ربا هستند (غالبا ربا دهندگان) این است که ربا هم یک نوع داد و ستد است، در حالی که خداوند این استدلال آنان را قبول ندارد.

خداوند می فرماید: «الَّذینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلاَّ کَما یَقُومُ الَّذی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا» آیه 275 بقره

کسانى که ربا مى‏خورند، (در قیامت) برنمى‏خیزند مگر مانند کسى که بر اثر تماس شیطان، دیوانه شده (و نمى‏تواند تعادل خود را حفظ کند؛ گاهى زمین مى‏خورد، گاهى بپا مى‏خیزد). این، به خاطر آن است که گفتند: «داد و ستد هم مانند ربا است (و تفاوتى میان آن دو نیست.)» در حالى که خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام! [1]


گاهی دستورات خدا (مثلا نمازو روزه و...) با یک توجیهاتی، به حاشیه رانده می شود و گاهی منعهای خدا (ربا) با استدلالهای غلطی نادیده انگاشته می شود.  طبعا توجیه نمودن کار گناه، باعث رواج آن در جامعه خواهد شد، چنانکه در عبارات فوق به آن اشاره شد که حتی ادعای قانونی شدن و صنف داشتن را پیش می کشیدند.

البته اینکه سودهای بانکی چه حکمی دارند، آیا حلالند یا خدا ناکرده ... بحث دیگریست. [2]

سخن آخر: وظیفه جامعه (چه حوزه علمیه، چه مسولین اقتصادی ــ چون ربا به اقتصاد و کسب و کار ربط دارد ــ و چه عموم مردم)  در قبال گناهانی مثل ربا، روشنگری و تبیین نامشروع بودن این عمل است تا زمینه توجیه برای عاملان آن بوجود نیاید.

پی نوشتها
1ــ ترجمه مکارم ص47
[2] کلیک کنید